 محمد طرحان ابن اوزلئق معروف به ابونصر فارابی از جمله نادر عارفانی
است که آثار ارزشمند و روایات زیادی از او باقی مانده است. او در سال ۸۷۰ میلادی در واسیج یکی از روستاهای فاراب واقع در بین مرز ترکمنستان و ازبکستان کنونی می باشد، متولّد شده است. او تحصیلات خودرا در بغداد باتمام میرساند و تمام علوم ایّام خودرا فرا میگیرد. ... روایتی از او باقیست که او در بغداد نوعی ...از آلت موسیقی را از روی دوتار ابداع میکند و با آن در یکی از مجالس خلیفه بغداد در حضور او مقامی از مقامات ترکمنی را می نوازد که همه مدعوینی که در مجلس حضور داشتند بخواب فرو میروند. " او هیچ وقت دون ترکمنی (عبا) را از تن خود بیرون نیانداخته است. پوشش ترکمنی خود را همیشه حفظ نموده است.
فارابی دوتار را به دو نوع تقسیم بندی میکند که یکی دوتار خراسان نام دارد که همان دوتارهای کنونی ترکمنی است و دیگری دوتار بغداد می باشد که آنرا بدست خود در بغداد ابداع کرده است.
فارابی تركمن بود و در عراق تحصیل كرد و با آنكه شهرتش بیشتر در فلسفه بود، به عنوان یك نظریّه‌پرداز در موسیقی نیز پیشوای همگان محسوب می‌شد، و شهرتش در این باره به ویژه ناشی از اثرش بود كه كتاب الموسیقی الكبیر نام داشت و خود بزرگ‌ترین اثر در باب موسیقی تا زمان فارابی بود. می‌گوید تقریباً تمام آثار یونانی در زمینه‌ی موسیقی را پیش از او به عربی برگردانده بودند، و او بیشتر آنها را مطالعه كرد، گو آنكه از هیچ یك نامی نمی‌برد. مگر از اثر تمیستیوس Themistius . فارابی نوازنده نیز بود، برخلاف تمیستیوس كه موسیقی نمی‌نواخت؛ و هر چند بیشتر مباحث نظریش مبتنی بر آراء نویسندگان یونانی بود. با این همه از جنبه‌ی علمی مطالب اصیل فراوانی را فراهم آورد كه در هیچ جای دیگر یافت نمی‌تواند شد، به ویژه در توصیفاتی كه از آلات موسیقی رایج در میان اعراب به دست داده است. فارابی در علوم ریاضی فیزیك احاطه‌ی كامل داشت،
و لذا برای ورود به علم نظری از هر لحاظ مجهّز بود. گرچه علم خود را به یونانیان مدیون بود، ولی خطاهای آنان را تكرار نكرد، و نپذیرفت كه صدا در آب به درجه‌ای كمتر از صدا در هوا شنیده می‌شود؛ نیز این قول ارسطو را هم نپذیرفت كه پشم چون بر آن ضربه وارد آورند صدا پدید نمی‌آورد؛ به همین منوال این لغزش نیكوماخوس را هم تكرار نكرد كه بگوید فیثاغورس ملایمت consonance را از رهگذر سنجش سنگینی چكّشهای آهنگر كشف كرد؛ و این افسانه‌ای بود كه گودنتیوس Gaudentius و بوئتیوس Boethius هم آن را تكرار كرده بودند. تحلیلی كه او از تأثیر موسیقی به دست می‌دهد، هم یونانیان را وهم كندی را به كلّی پشت سر می‌نهد، همان‌گونه كه از فیلسوفی طبیعی چون او چنین انتظاری هم می‌رود.
منبع : کانون ایرانی پژوهشگران فلسفه و حکمت
وبلاگ ترکمن مدیکال
حرمتلی دوستلار ؛ خوش گلدینگیز ( اگردا بیزی قوللاب دورسانگیز منت دار بولارس )
نظرات شما عزیزان:
|
منوي اصلي
تبادل لینک هوشمند 
نويسنده: 
